Bol u kolenu
Uzroci bola u kolenu mogu biti različiti. Budući da koleni zglob trpi najveće opterećenje, u odnosu na jedinicu površine zglobne ploče, postoji značajan rizik od povreda i bolesti.
Najčešće povrede kolena su:
– Povreda medijalnog kolateralnog ligamenta manifestuje se bolom, otokom i otežanim hodom. Povreda nastaje najčešće dejstvo direktne sile sa spoljašnje strane kolena. Obično postoje udružene povrede, tzv. Nesrećna trijada Odonoghue: medijalni kolateralni ligament (LCM), prednji ukršteni ligament (LCA) i periferni deo medijalnog meniskusa.
– Povreda spoljašnjeg kolateralnog luigamenta nastaje dejstvom direktne sile sa unutrašnje strane kolena. U kliničkoj slici dominira bol, otok, hematom i otežan hod.
– Lezija ukrštenih luigamenata kolena (LCA i LCP) je vrlo česta povreda u sportu, češći u ženskoj populaciji. Poivreda prednjeg ukrštenog ligamenta je devet puta češća nego zadnjeg. U nastanku ove povrede nije presudno dejstvo spoljašnje sile, može nastati kod nage promene pravca, u toku pokreta zaustavljanja i sl. U kliničkoj slici prisutan bol koji se pojačava pri pokušaju pokreta, nestabilnost i veliki otok. Koleno je blokirano.
– Povrede meniskusa kolena. Meniskusi su rskavičave, polumesečaste formacije, koje imaju ulogu da ublaže i absorbuju opterećenja u kolenu. Mehanizam povrede meniskusa može biti dvojak: direktni, usled traume ( kod skoka sa visine, pada na ispružene nioge), indirektni, u toku savijanja i uvrtanja u zglobu kolena. Simptomi su bol sa spoljašnje ili unutrašnje strane kolena, otok kolena, blokada funkcije ( ne može da ispravi koleno). Osećaj preskakanja, popuštanja i “otkidanja u kolenu“ su znaci manjeg rascepa meniskusa.
U akutnoj fazi potrebno je mirovanje, relaksacija mišića I imobilizacija kako bi došlo do pada otoka, resorpcije ekstravazata I smanjenja bola. U ovoj fazi imobilizacije primenjuju se statičke kontrakcije, elektroterapija, laseroterapija, magnetoterapija. Nakon toga započinju se aktivne vežbe uz primenu hidroterapije I lokalne toplote. Uslov za vraćanje funkcije je progresivno jačanje mišića.
Pravovremenom i adekvatnom terapijom se smanjuje sekundarna fibroza i obezbeđuje kvalitetno zarastanje povređenog tkiva.
Pored gore nabrojanih povreda, čest uzrok bola u kolenu su I razna reumatska oboljenja. Koleno je veoma često zahvaćeno degenerativnim procesom, artrozom. Bolovi se javljaju pri menjanju položaja zgloba u toku stajanja, hodanju ili pri silaženju niz stepenice. Zglob je bolan na palpaciju. Zahvaćeni zglob se štedi u toku hoda, te stoga brzo dolazi do slabljenja mišićne snage I hipotrofije mišića kvadricepsa. U uznapredovalom stadijumu javlja se ograničeno opružanje I savijanje u zglobu kolena.
U lečenju ovih pacijenata primenjuje se sledeća fizikalna terapija:
– termoterapija (parafin, parafango, peloid),
– sonoterapija,
– laseroterapija,
– magnetoterapija
– elektroterapija (IFS, KTD, TENS, elektroforeza lekova),
– kineziterapija – sa osnovnim ciljem, uspostavljanje funkcije zgloba. Primenjuju se vežbe za očuvanje obima pokreta, jačanje mišića stabilizatora kolena (m.quadriceps).
